Route 3. Fietsroute Monnikenwerk

U start deze noordelijke route vanaf Observeum, waarbij we zo nu en dan de historische paden gebruiken van de (schiere) monniken naar Dokkum. Onderweg staan we stil bij kerken en voormalige kloosters, maar ook bij de armenhuizen in diverse plaatsen. Kortom charité (naastenliefde, liefdadigheid, liefderijkheid; barmhartigheid) van weleer in een arme Friese plattelandstreek. Vanaf het parkeerterrein steekt u over naar de Kerklaan, v.h. De Lykwei. Het behoeft geen betoog dat deze voert naar de begraafplaats verderop. Aan het eind van dit klinkerpad gaat u rechtsaf langs de Kruiskerk (Sint Maarten, 12e eeuw). In vroeger dagen was daar, tot afbraak en afbranden in 1581, een groot klooster (Bergklooster).

Vanaf de kruising 54 volgt u de fietsknooppunten naar 81 via de Kloosterlaan. Rechts van u, ten noorden van de kerk, bevond zich ooit het klooster. Door het friese landschap gaat via Quatrebras en een klein stukje richting Hurdegaryp naar 68 en het oude buurtschap Feanwâldsterwâl. 

Behalve deze fietsroute kunt u vanuit hier kanotochten maken in het prachtige natuurgebied Bûtenfjid . Bij 58 moet u even een uitstapje maken richting 35 om in het centrum museum De Schierstins (uithof schiere monniken) te bezoeken. Vanaf 58 weer verder het natuurgebied Bûtenfjild in via 57, 55, 54, 52, naar Rinsumageast 53. Door het centrum alhier stroomde vroeger het riviertje de Murk naar Dokkum. Het grote pand was ooit gemeentehuis en rechthuis. Ga in het centrum vooral even naar links (west) naar de Alexander kerk (12e eeuw, twee-beukig). 

De verkeersweg oversteken naar 24. Aan de linkerkant verderop, west van de rij wilgen, lag het in 1580 gesloopte klooster Claerkamp (bouw 1165), waar in de hoogtij dagen meer dan 700 monniken verbleven en het van groot aanzien was in het noorden. De zinsnede “monniken hebben Friesland en Groningen op de kaart gezet” zou best een goede analyse kunnen zijn. Een prachtig vervolg van 25 en 30 naar Dokkum voert u langs de kronkelende Dokkumer Ee, een oud, toenmalig, getijde water tussen Lauwersmeer / Waddenzee en Leeuwarden. Voor u Dokkum via 01 en 63 weer uitfietst is er eerst nog genoeg te zien in het oude centrum van deze meest noordelijke Elfstedenstad. 

Zoals: de IJsfontein (Eleven Fountains) bij de Grote kerk (Sint Martinus kerk, 1590), de katholieke kerk (Sint Bonifatius kerk, 1871), het Museum / Admiraalshuis / Armenhuis, het stadhuis met keerpunt Elfstedentocht (zie schaats), de molens op het Bolwerk, de Waag en andere panden en grachten. 

En dan na al dat moois, door naar de beeltenis van Bonifatius, de bron en de kapel iets buiten het centrum, vervolgens 63 en 65. Onderweg passeert u museumpark De Sûkerei Damwâld met drogerij, herbouwde woningen, molen en meer uit het verleden van deze omgeving De Wâlden (dorpsnamen voorheen alle met uitgangen “-woude”).

Trek in een kopje (arme lui surrogaat) chicorei koffie?

Door Broeksterwâld, 83 en 59, weer door naar het Bûtenfjild via een oud pad de Goddeleazesingel 60 en 67 langs moerasachtig natuurgebied De Houtwiel (wiel is watergebied). Na 67 naar Noardburgum 05 en eventueel eindpunt 81. Maar kies hier bij de rotonde beslist eerst voor de route langs de Rijksweg tot de volgende kruising links. Nog even een blik hier op de v.m. Naaischool bij de huidige kleuterschool en iets verder aan de Rijksweg de oude lagere school, de prachtige kerk en idem pastorie.

Op de Ypeylaan (dokter Ypey van Vijversburg Tytsjerk is de economische ontwikkelaar van de arme Burgumer Heide naar het dorp Noardburgum), vinden we het v.m. earmenhûs, thans klompenmakerij en fierljep- en klompenmuseum.

Wilt u bij knooppunt 81 (Observeum is 600 m verder, links) nog naar het centrum via 54 en 62 in Burgum om interessante monumentale panden bekijken, volg dan de Schoolstraat voor: Glinstra State (nu zalencentrum, ooit locatie Duitse bezetter en earmenhûs), v.m. Nutskleuterschool (nu muziekschool), één der oudste boerderijen De Pleats (nu restaurant), villa De Beuk en daarnaast de voormalige onderwijzerswoning.

Verderop het eeuwenoude, maar verbouwde, restaurant ’t Roodhert en als laatste op het Sminiaplein kunstwerk De Blauwe Hond.

Terug in Observeum kunt u nog kennis nemen van het Jagerskamp, lokale geschiedenis, BM’er  bootontwerper Hendrik Bulthuis, geologische= en archeologische vondsten, de sterrenkijk-koepel en het digitale planetarium.

Knooppunten:

81, 68, 58, 57, 55,, 54, 52,53, 24, 25, 30, 01, 63, 65, 83, 59, 60, 67, 05, 81, 54, 62, 54, 81: 44 km

Met uw donatie kunnen wij de routes onderhouden en vernieuwen, alvast bedankt voor uw bijdrage.

Klik op de button of scan de QR code met uw mobile telefoon.

Deel deze pagina met: