Originele handschriften en documenten uit het Koninklijk Eise Eisinga Planetarium 

Ruim twee eeuwen geleden bouwde wolhandelaar Eise Eisinga in zijn grachtenhuis te Franeker het intussen beroemde Planetarium. Het belangrijkste doel was om te tonen dat de planeten elk in een eigen baan rond de zon bewegen en dat de vrees voor botsingen ongegrond was... Eise was zeven jaar lang in zijn ‘snipper-uren’ bezig om zijn plannen te voltooien… Het planetarium functioneert nog altijd en is daarmee het oudste werkende planetarium ter wereld.  Het planetarium - schaalmodel van het zonnestelsel - aan het plafond van de woonkamer en een aantal wijzerplaten boven de bedstee worden via een raderwerk in beweging gezet door een slingeruurwerk op zolder, dat aangedreven wordt met negen loden gewichten. 

Eise en zijn nazaten hebben tot 1922 het grachtenpand bewoond en het Planetarium zorgvuldig onderhouden en vele gasten uitleg gegeven; daarna zijn er vele werkers bezig geweest om het groeiende bezoekersaantal van passende uitleg te voorzien en restauratiewerk plus het noodzakelijk onderhoud te verrichten. In het begin van de 21e eeuw ontstond het plan om het (intussen Koninklijk)  Planetarium wereldwijd te promoten en op 19 september 2023 verkreeg het Planetarium in Franeker de begeerde status en werd het ingeschreven op de werelderfgoedlijst van Unesco… Een gebeurtenis waar Fryslân trots op kan zijn! 

Bij de start – tweede helft vorige eeuw - kreeg het Observeum (toen nog Volkssterrenwacht Fryslân) waardevolle adviezen van werkers in het Eisinga Planetarium, reden waarom nu, na bijna vijftig jaar, extra aandacht wordt besteed aan originele oude documenten, handschriften en enkele instrumenten uit Eise Eisinga’s tijd. Dit bijzondere materiaal is voor korte tijd in bruikleen gegeven door Tresoar in Leeuwarden en het Koninklijk Eisinga Planetarium in Franeker.